Köşe Yazıları

Youtuberlar ve Dijital Platformların Çocuklara Etkisi

Çocuklar ve gençler artık internet başında sosyalleşip eğleniyorlar. Yeni dönem youtube meşhurları gençler arasında çok popüler. Onlarla yatıp onlarla kalkıyorlar. Tv izleme de gençler arasında ilgisini yitirdi. Her şeyi bilgisayar , tablet ve telefon ekranlarından izliyorlar. Bu hızlı ekran akışı ve döngüsü gençleri devamlı tatmin edilmesi gereken bir zevk döngüsüne sokuyor. Artık videoları bile bir kaç dakikadan fazla izleyemiyorlar. Devamlı sıkıldıklarını söyleyip duruyorlar.

            Bu bitmez sıkılma hissi internette giderilmeye çalışılıyor ama sadece başında daha fazla saat geçirmekle sonuçlanıyor. Sıkılma hissi gitmediği gibi bağımlılık oluşuyor. Bu sistem diğer madde ve alışkanlık bağımlılıklardan farklı değildir. İnsan beyninde ki ödül-ceza sisteminin bozulmasıyla sonuçlanıyor. Bu sistem insanın bir şeye motive olmasını ya da uzaklaşmasını sağlar. Gelecek planları yapmasını, o planları gerçekleştirmek için çaba sarf etmesine neden olur. Ama bilgisayarda ki oyun ve video bağımlılıkları çocuğun isteklerini çabucak tatmin etmeye, hızlıca levelları atlatmaya alıştırdığı için okulu bitirerek bir meslek edinmek gibi uzun vadeli planlar yapmasına artık engel olur ve sabırsız bir insan haline dönüştürür. Bir süre sonrada bu karakterine yerleşebilir.

            Çocuk yemek yesin, sıkılmasın ağlamasın, bazen de anne baba biraz rahat kalsın diye bebek yaşta tablet ve telefon izletmek çocuklarda bu bağımlılığın temellerini atacaktır. Anne baba çocuğa  vakit ayırıp oynamayı ve sohbet etmeyi öğretmelidir. Bunları sadece kreşe ve okula vererek oralarda öğretmelerini beklememelidirler. Çevrede herkesin görebileceği gibi aile ve bakıcılar çocuk sussun etrafa rahatsızlık vermesin diyerek tablet ve telefonları kullanıyorlar. Bu nedenle tatillerde bile çocuklar çevrelerine bakarak ilgilenmiyorlar. Bu da sosyal gelişimlerini yavaşlatıyor. Böylelikle sanal ortam gerçek hayatları gibi oluyor. Oradaki izlediği youtuber idolü oluyor , onlara özeniyorlar. Geçmişte çocukların özendiği insanlar mahallesinde ki abla ve abiler olurdu. Onlar gibi okula gitmek ve öyle meslek edinmek isterlerdi. Şimdi youtuberlar gibi kısa yoldan zengin olmak istiyorlar.

            Bebek yaşlarda aşırı ekrana maruz kalmak bebeklerde dil ve konuşma gecikmesi yapabiliyor. Ayrıca iletişimde ve göz kontağında sorunlar yaratabiliyor. Hatta bu otizm hastalığıyla karıştırılabiliyor. Ayrıca çocuk ve gençte dikkat eksikliği, hafıza sorunları, öfke kontrolsüzlüğü, okul problemleri, aile ile ilişkilerde bozulma, okuldan soğuma gibi sorunlar yaratabiliyor.

            Bu nedenle bebek yaşlarda hiç ekranla karşılaştırılmamalılar. Daha büyüdükçe de yaşlarına göre internet sınırlandırılmalıdır. İlkokulda bir saati geçmemelidir. Liseye doğru ekran başında geçirilecek vakit iki saati geçmemelidir.

            Aileler küçük yaşlardan itibaren çocukların kendini meşgul edecek hobiler, spor faaliyetlerini küçük yaşlardan itibaren öğretmeliyiz. Anne baba evde ekran ve telefon kullanmayarak örnek olmalılar. Evde çocuklarla oynayabilmeli sohbet edebilmeliler.  Yemekler bir sohbet aracı olarak kullanılabilir. Tv her zaman açık olmamalı.

            Eğer çocuğunuzda bir ekran bağımlılığı geliştiyse. Çocuğunuzla iyi bir iletişim kurmalısınız. Bu bağımlılığı konusunda aydınlatmalısınız. En çok internet ve ekranda zaman geçirdiği vakitlerde faaliyetler bulup , o faaliyetlere çocuğu yönlendirmelisiniz. Ekran kullanma sürelerini sınırlamalı o sürelerde arkadaşlarıyla görüşmesini teşvik etmelisiniz. Eğer bunlarda başarılı olamazsanız bu konuda danışmanlardan yardım almalısınız.

detay

Hiperaktif Çocukta Uzaktan Eğitim Nasıl Başarıya Ulaşır?

Okula gittiği zaman bile kendini kontrol edemeyen hiperaktif öğrenci evden uzaktan eğitime nasıl katılacak?

Televizyonlarda eğitimciler okuldaki gibi değil evde eğitimde dersler 20 dakika olacak daha rahat gibi konuşmalar yapıyorlar.  

Hiperaktif bir çocuğu olan anne dersin başında çocuğu beş dakika bile tutamazken bunu nasıl başaracağı konusunda korkuları olmaya başlamıştır. 

Üstelik çalışan anne ve babaysa bu eğitim ve değerlendirme nasıl yapılacak?

Bu nedenle bu eğitim programına mutlaka anne babanın da dahil olması gerekecektir.

Öncelikle şunu belirtelim;

Hiperaktif bir çocuk okulda evden çok kurallara uyar, çünkü okulda kontrollü ve disiplinli bir ortam vardır ve grup psikolojisi ister istemez işlemektedir. 

Bu grup baskısı kalkınca derse adaptasyonunu nasıl sağlamak gerekir?

Başka bir deyişle geup psikolojisini oluşturmak için uzaktan eğitimde neler yapılabilir?
1- Öncelikle uzaktan eğitimle ilgili teknik destek tam olmalı kesintiler olmamalı. Bu çocuğun devamlılığını arttırır.

2- Eğitim alacağı cihaz bilgisayar veya tabletse bu cihazlarda sosyal medya ya da çocuğu oyalayıcı başka şeyler bulunmaması da önemlidir. Bunu aileler takip etmelidir.
3. Çocuğun okulun devamı ve bir grup içerisinde olduğunu hissettirilmelidir. Bu nedenle dersler interaktif yani katılımcı olmalıdır. Öğretmen arada çocuklarla iletişime geçebilmelidir.
4. Cocukların evde yayılarak değil gerçekten bir sınıf ortamı gibi bir masada çocuğa sınıfı hatırlatacak ders materyalleriyle birlikte eğitime katılmalıdır.

detay

Bitmeyen Meslek Seçimleri ve Meslek Değiştirenler

Gençler artık meslek seçmekte çok zorlanıyorlar. Daha sonrada devamlı yeni meslek arayışına giriyorlar. En sonunda da çok alakasız işler yapabiliyorlar.

            Bunun nedeni nedir. Eskiden belli başlı meslekler vardı ve üniversite okuyan insan sayısı da az olunca meslek seçmek kolay oluyordu. Şimdi iste meslekler çok özelleşti ve hepsi ayrı bilgilendirme isteyen konular. Bu meslekleri özellikle araştırmak ve gence tanıtmak gerekiyor. Bu olmayınca hiç tahmin edemedikleri okullara giriyorlar.

            Ayrıca artık mesleklerin ilerde kalıp kalamayacağı da kesin değil. Üniversiteli okulu bitirene kadar meslek ortadan kalkabiliyor.  Artık üniversiteler gelişen teknolojinin gerisinde kalıyorlar. Aile ve çocuk meslek seçerken yirmi sene sonrasını takip etmesi gerekiyor. Yeni oluşup gelişen mesleklere yönlenmek avantaj sağlayacaktır.

            Diğer bir faktör yeni kurulan özel üniversiteler sayesinde master ve doktora programlarının çokça kolay ulaşılır olmasıdır. Normal lisans programını bitiren gençler mesleklerinden hoşnut olmayınca bu programlara başvurarak tamamen farklı alanlara kaymak için kendilerini zorluyorlar. Özel üniversitelerde bu durumu kolaylaştırıyor. Genellikle de bu eğitimler ortada çok faydalı olmayan sadece etiketlere dönüşüyor. İyi bir lisans eğitimi almadan yapılan alakasız bir alandaki yüksek lisans yetersiz kalmaktadır. Ama bu alternatifin olduğunu düşünen genç kendi mesleğine yönelip orada başarılı olmaktansa kolay bir yol bulmaya çalışırken vakit kaybediyor.

            Bütün bunlar gençlerin gerçek dünyadan  kopmasına, sabırsız, sebatsız olmasına neden oluyor. Bunun sonucu iş yaşamından kaçıyorlar ve ailelerine bağımlı erişkinler haline geliyorlar. Artık günümüzde yüksek lisanslarını bitirmiş aileleriyle beraber yaşayıp çalışmayan, birkaç dil bilen birçok genç vardır.

            Bu durumda gençleri yönlendirmek için  meslek seçme işi ayrı bir profesyonel alan olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle aşırı bilgi kirliliğinden etkilenen gençleri daha bilimsel yöntemlerle ölçüp değerlendirerek yapılacak meslek seçimi, gelecekte vakit kayıplarını ve muşuz bir iş yaşamını minimuma indirecektir.

detay

Çocukların seçimine saygı duymalıyız.

            Kişilik gelişiminin önemli bir parçası da karar verme bu kararlar doğrultusunda güçlü adımlarla hedefe yönelik harekettir. Karar verme verebilme bir seçimdir. Zamanı gelince erişkin bir insan kendi ile ilgili veya çevresi ile ilgili kararlar verebilmelidir.

            Karar verme gücü yüksek kişiler yönetici pozisyonlarına çıkabilir. Yoksa pasif görevleri tercih eden insanlar olurlar. Çünkü bu onlara kolay gelir inisiyatif almak zor gelir.

            Kara verme gücü yüksek olan bireyler yetiştirmekte bireysel olarak seçimlerine saygı duyulan, kendi seçimini yapmak için önün açılan çocuklardan olacaktır. Çocuk bazen anne baba ile inatlaşır. Bu inatlaşmalar zamanında bile alternatifler sunup yine çocuğun seçmesi için fırsat tanınmalıdır. Bu çocuğun karar verme gücünü arttıracaktır. Daha güçlü bir birey olacaktır.

            Mesela elbisesini seçmek bile önemlidir. Çocuk kış için yazlık bir şey seçebilir. Bunu anlatıp yine kışlık kıyafetlerden birini seçtirmek için teşvik edilmelidir ve çocuk kendi seçtiğini hissetmelidir. Edilgen bireyle bazen istemeden istemedikleri şeyleri yapmak zorunda kalırlar. Bu örnekler arttırılabilir. Büyüyen çocuk ve ergen gerekirse aile için verilecek kararların içine alınıp aktif rol verilebilir. Bu gencin özgüvenin arttıracak aileye olan bakışı güçlendirecektir.

            Unutmayalım ki hayat kalitesi iyi seçimlerle paraleldir. Psikolojik problem yaşayan insanlar hep geçmişleriyle ve geçmişte ki yanlış seçimlerin pişmanlıklarıyla yaşarlar.

detay

Disleksi Öğrenme Bozukluğu

TVNET kanalında yayınlanan Poliklinik Psikoloji Programının Canlı Yayın konuğu olarak katılım gerçekleştirdik. Disleksi Öğrenme Bozukluğuna ve detaylarını konuştuk.

detay

Dizilerin Tüm Sezonunu Peş Peşe İzleme Bağımlılığı

Son zamanlarda, özellikle gençler arasında, gece sezonu hiç uyumadan bitirdim, yeni diziye basladim, gibi lafları sıkça duyar olduk. Diziye kendimizi kaptırınca bölüm bölüm değil sezon sezon izler hale geldik.

Daha önceleri tv kanallarının haftalık dizi takvimine uymamız gerekirken,artık internetten dizilerin sezonlarının tüm bölümlerini hatta tüm sezonları ara vermeden  izleyebiliyor durumdayız. Bu da bazı insanlarda bağımlılık haline geliyor. Belki buna ‘sezonluk dizi’ bağımlılığı denilebilir. Bu bağımlılık diğer bağımlılıkların yanında zararsız gözükebilir.Fakat bu bağımlılık derslerimizi , işlerimizi hatta günlük basit etkinliklerimizi etkiler hale gelebilir.

Maalesef kişi sonraki bölümleri merak etmesi nedeniyle ekranın karşısından kalkamıyor. Nikotin bağımlılığı gibi eksikliğini duymaya başlıyor. Ayrıca tüm gece dizi izlemekten uyku kalitesi bozuluyor.Gözlerinden uyku aksa bile yatağına gidemiyor. Hatta bazı kişiler tablet ve telefonlarından yatakta bu sonu gelmeyen dizileri izleyip bitirmeye çalışıyor.

İngilizcesi Binge-watching olan ve dünyada yeni başlayan bu bağımlılık türüne biz ‘İzleme Bağımlılığı’  diyebiliriz. Nasıl internet oyunu oynarken, kumar oynarken bırakamama şeklinde bağımlılık oluyorsa bu da o tür bir bağımlılıklara benzemektedir.

Gece boyunca dizi etkisindeki çalışanlar, gündüz boş olan zamanlarında ya da mesai saatlerinde, öğrenciler ders aralarında hatta ders içi saatlerinde izlemeye devam ediyorlar . İzleyemezse biran önce eve ulaşıp diziyi açmak istiyorlar. Bir nevi yoksunluk belirtisi gösteriyorlar. 

Bu da ders ve iş performansını etkiliyor. Bazı işyerleri  iş performanslarını etkilememesi için çalışanların bu sitelere erişimini bu nedenlerden dolayı engelleme yoluna gitmektedirler. Diğer bağımlılıklarda ( oyun bağımlılığı, internet bağımlılığı) olduğu gibi bu tip dizi bağımlılığında da bağımlılık tedavisi görmek gerekebilir. Bu durumda kişinin bunun bir sorun olarak algılaması için farkındalığını arttırmak gerekir. Böylece üst üste dizi izleme problemi azaltılabilir.

detay

Çilin mi var derdin var!

detay